Phân bón ‘công nghệ cuốc xẻng’ làm loạn thị trường

Đoàn kiểm tra khảo sát tình hình sản xuất, kinh doanh phân bón ở Hóc Môn (TP.HCM), phát hiện hàng loạt sai phạm về sản phẩm, đăng ký chất lượng – Ảnh: Chí Nhân

Trên thị trường hiện có khoảng 5.000 loại phân bón, trong đó sản phẩm giả, nhái, kém chất lượng được sản xuất bằng “công nghệ cuốc xẻng” tràn lan đang làm loạn thị trường.

Kiểm tra là thấy vi phạm

Đầu tháng 10, T.Ư Mặt trận Tổ quốc VN phối hợp các bộ ngành chức năng tổ chức giám sát các mặt hàng vật tư nông nghiệp tại Hóc Môn (TP.HCM). Do thời gian có hạn và nội dung giám sát bao trùm toàn bộ ngành vật tư nông nghiệp nên đoàn chỉ tiếp cận một cơ sở kinh doanh và một cơ sở sản xuất phân bón. Kết quả: cả hai cơ sở đều vi phạm hàng loạt các quy định của pháp luật.

Cụ thể, cơ sở kinh doanh có một số sản phẩm không có dấu hợp quy, nhãn mác thông tin không rõ ràng. Còn cơ sở sản xuất thực chất là một nhà kho khoảng 300 m2 chất đầy các loại từ nguyên liệu đến chai hộp, bao bì nhãn mác, máy móc, sản xuất theo dạng sang chiết, đóng gói. Cơ quan chức năng liệt kê hàng loạt sai phạm như: kinh doanh không đúng địa điểm (nằm trong khu dân cư), không công bố hợp quy, vi phạm về nhãn hàng hóa không đúng bản chất…

Có mặt trong đoàn kiểm tra, ông Nguyễn Đình Hạc Thúy, Phó chủ tịch thường trực – Tổng thư ký Hiệp hội Phân bón VN, gọi kiểu sản xuất này là “công nghệ cuốc xẻng, xe trộn bê tông”. “Đó là kiểu mua nguyên liệu trôi nổi, không rõ nguồn gốc, chất lượng về pha chế thủ công, dùng cuốc xẻng thậm chí là xe trộn bê tông để trộn lại thành phân bón rồi tung ra thị trường”, ông Thúy giải thích và nhận định các loại phân bón sản xuất theo “công nghệ” này hoàn toàn không kiểm soát được chất lượng, thành phần, nhưng lại đang bày bán tràn lan trên thị trường, gây thiệt hại cho cả các doanh nghiệp làm ăn chân chính và người nông dân.

Còn TS Nguyễn Đăng Nghĩa, Trung tâm nghiên cứu và tư vấn nông nghiệp nhiệt đới, nhận định 10 năm qua ngành phân bón “bùng nổ” cả về số lượng doanh nghiệp lẫn chủng loại phân bón, trong khi quản lý không theo kịp dẫn đến hàng giả, nhái và kém chất lượng làm loạn thị trường. “Quản lý phân bón của chúng ta vô cùng bất cập, tình trạng phân bón giả, kém chất lượng tràn lan mà người gánh chịu là nông dân, người tiêu dùng và môi trường sinh thái nông thôn, sản xuất nông nghiệp”, ông Nghĩa nói.

“Nhà máy sản xuất” vài chục triệu đồng

Hiệp hội Phân bón VN cho biết nhu cầu sử dụng phân bón của VN mỗi năm khoảng 10,5 triệu tấn, trong đó sản xuất trong nước khoảng 8 triệu tấn. Một điều tra mới đây của hiệp hội trên khoảng 60% số tỉnh thành trong cả nước cho thấy có trên 700 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh phân bón. Nhiều nhất là TP.HCM với 491 cơ sở (báo cáo chính thức của UBND TP), Đồng Nai 47, Long An 42 (báo cáo chưa đầy đủ), Đắk Lắk 37, Hà Nội 22… “Nếu thống kê hết các tỉnh thành cả nước, có thể lên đến cả ngàn cơ sở”, ông Nguyễn Đình Hạc Thúy nói và cảnh báo: “Trung Quốc là một nước sản xuất bân bón nhiều hơn VN khoảng 15 lần, mỗi năm trên 150 triệu tấn nhưng họ chỉ có 600 cơ sở sản xuất, kinh doanh. Chúng ta có những nhà máy sản xuất phân bón đầu tư công nghệ hàng ngàn tỉ đồng, nhưng cũng có rất nhiều “nhà máy” chỉ vài chục triệu đồng. Tình trạng sản xuất kinh doanh phân bón nhỏ lẻ, không đảm bảo chất lượng là rất đáng báo động”.

Chính vì vậy, theo các chuyên gia, tình trạng cấp bách của ngành phân bón hiện nay là phải cơ cấu lại. Phải quản lý và xóa bỏ hoàn toàn “công nghệ cuốc xẻng” trong sản xuất phân bón. Chúng ta là một nước nông nghiệp, có thế mạnh trong lĩnh vực trồng trọt với hàng chục triệu nông dân, nếu cứ để tình trạng “loạn” chất lượng và giá cả như hiện nay sẽ ảnh hưởng lâu dài đến phát triển kinh tế, xã hội và môi trường. “Cần rút giấy phép của các cơ sở sản xuất phân bón nhỏ lẻ, manh mún, sản xuất phân bón theo công nghệ… cuốc, xẻng và máy trộn bê tông! Phải có những tiêu chuẩn về máy móc công nghệ, tiêu chuẩn về chất lượng phân bón cho các nhà máy”, Hiệp hội Phân bón VN kiến nghị.

Nguồn: Báo Thanh niên